Onze tweede dagexcursie van dit seizoen brengt ons naar Amsterdam. Het precieze dagprogramma wordt nog verder uitgewerkt, maar we bezoeken in elk geval twee bijzondere musea – Museum het Schip en het Van Eesteren Museum – en verdiepen ons in de ontwikkelingen rond de volkshuisvesting in de 20e eeuw.
In de 19e eeuw verhuisden als gevolg van de industrialisatie veel mensen van het platteland naar de grote steden, waar ze vaak opeengepakt in sloppenwijken leefden, zonder frisse lucht, schoon water of riolering. Tegen de eeuwwisseling, kwam er meer aandacht voor de slechte woonsituatie en de povere sociale omstandigheden van de arbeidersklasse. De angst voor besmettelijke ziekten resulteerde in de eerste wet omtrent de volkshuisvesting in Nederland: de Woningwet 1901. Het doel van de wet was om de bouw en bewoning van slechte en ongezonde woningen onmogelijk te maken en dat van goede woningen te bevorderen. Zo werd in 1919 in de Spaarndammerbuurt het beroemdste volkswoningencomplex van architect Michel de Klerk gebouwd. Door de karakteristieke vorm, is het gebouw in de volksmond Het Schip gaan heten.
We bezoeken Museum Het Schip, dat is gehuisvest in het voormalige schoolgebouw binnen het complex. De vaste expositie van het museum, Verbeelde idealen, toont de opkomst van de woningbouwverenigingen en de Amsterdamse School als stijlfiguur in de bouw- en sierkunst. We krijgen een rondleiding door de tentoonstelling Het Paradijs van de arbeider te zien, over tuinsteden en tuindorpen die arbeiders een nieuw perspectief boden op een mooie en gezonde leefomgeving in het groen.
In 1928 werd de afdeling Stadsontwikkeling van de Dienst der Publieke Werken in Amsterdam opgericht. Deze afdeling boog zich over een plan voor de uitbreidingsgebieden ten westen en zuiden van Amsterdam, dat uiteindelijk in 1935 werd vastgesteld. De Westelijke Tuinsteden werden in de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw gebouwd. De drijvende kracht achter deze ontwikkeling was Cornelis van Eesteren.
Het Van Eesteren Museum vertelt een breed en actueel verhaal over stedenbouw, vanuit de historie van de naoorlogse Amsterdamse uitbreidingswijken. Het museum gaat over het leven en gedachtegoed van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren en zijn team. Het Van Eesteren Museum is gelegen in het hart van Amsterdam Nieuw-West en bestaat uit een buitenmuseum, een binnenmuseum en een jaren vijftig museumwoning.
Elk jaar staat het Van Eesteren Museum in het teken van een jaarthema. In 2025 is dat The Sacred Life of Plants! Met dit jaarthema wil het museum een originele bijdrage leveren aan het actuele vraagstuk over klimaatverandering en een nieuw licht schijnen op stadsdeel Nieuw-West.